Şarbon ve Sağlıklı Yaşam
Şarbon, ülkemizde ve Dünya’da her zaman ortaya çıkabilen, hayvanlardan insanlara bulaşan (zoonoz) bir hastalıktır. Genellikle bu hastalık koyun, keçi ve ineklerde görülmektedir. İnsanlar enfeksiyonu, hastalıklı hayvanlardan alırlar.
Şarbon basili spor formuna dönüşüp toprakta uzun yıllar (80 yıl gibi) yaşayabilmektedir. Basilin spor formu 120°C’ de, normal etkenler ise 70°C’ de 10 dakikada yok olmaktadırlar. Bu anlamda şarbon etkeni dünyada biyolojik silah olarakta kullanılmaktadır.
Şarbon, hayvanlardan insanlara başlıca deri yoluyla bulaşmaktadır. Hastalığın deri yoluyla bulaşma oranı ortalama %90 düzeyindedir. Deride küçük kırmızı kabarcıklar ve takiben ortası siyah renkte yaralar (çoban çıbanı) meydana getirir. Ve ölüm oranı çok düşüktür.
Hastalığın hayvanlardan insanlara bulaşma yollarından solunum ve sindirim oranı çok zayıftır.
Hastalığa yakalanan hayvan ve insanlarda tedavinin mümkün olduğu bu nedenle paniğe gerek olmadığı bilinmektedir.
Bu hastalığın ve hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıkların yaygın olmasını engellemek için öncelikle hayvanların kontrol altına alınması gerekmektedir. Gerekli hayvansal denetimlerinin sağlanmadığı takdirde insan sağlığı risk altında olacak ve hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklar çok yaygınlaşacaktır. Bu nedenle her şehir merkezine hayvansal tahlil merkezlerinin yapılması ve aktif hale getirilmesi zaruri ihtiyaçtır.
Topluma sağlıklı et tüketimi sağlamak ve zoonoz hastalıkların önüne geçmek için veteriner hekimler tarafından denetlenen hijyenik, konforlu, modern hayvan kesimhanelerinin tüm şehir ve ilçe merkezlerine kazandırmak lazım. Bu sorun bir şehir hastahanesi kadar önem taşımaktadır.
Kesilen hayvanların veteriner hekim kontrolünde, sağlık kontrollerinin yapılarak, etlerin satış yerlerine soğuk zincir kurallarına uygun modern araçlarla sevk edilmesi gerekir.
Düzenli bir şekilde zabıta ve gıda kontrol ekibi ile et ve gıda satış yerlerinin denetlenmesi gerekir.
Bu şekilde denetleme zincirinin hayvanın kesiminden, tüketime kadar sürekli devam etmesi çok önemlidir.
Sağlıklı bir toplum için sağlıklı hayvanların yetiştirilmesi, kesilmesi ve tüketilmesi önceliğimiz olmalıdır.Ve ancak bu şekilde bulaşıcı ve zoonoz hastalıklardan korunabiliriz.
Veteriner Hekim Ömer Aladağ