Asidozis (Rumen Asitliğinin Yükselmesi): Düzenli bir besleme ve normal bir

rumen fermantasyonunda, rumende oluşan uçucu yağ asitlerinden asetik asit % 65,

propiyonik asit % 20, butirik asit % 12, diğerleri ise % 3 civarında bulunmaktadır.

Rumende oluşan bu uçucu yağ asitleri arasında meydana gelecek değişmeler, rumen

fermantasyonunu olumsuz şekilde etkilemekte ve bir çok metabolik hastalığın ortaya

çıkmasına neden olmaktadır. Rumen içeriğinin pH’sının normalde 5,8-6,2 arasında

olması önerilir. Süt ineklerinin rasyonlarında kolay sindirilebilir karbonhidrat

kaynaklarına fazlaca yer verilmesi, yoğun yem oranının artırılması, ani yem

değişiklikleri, kaba yem oranının düşürülmesi sonucunda rumendeki uçucu yağ

asitleri oranı etkilenir ve propiyonik asit miktarı yükselir. Bu durumda rumen pH

değeri 5’in altına düşer ve asidozis oluşur. Rumen hareketlerinin azalması, yem

tüketiminin durması, kalp atışlarının artması, şiddetli ishal oluşumu, rumende

gurultulu gaz birikimi asidozisin belirtileridir. Rumen asidozu, rumen asitlik oranının

artışına ve süresine göre hafif, orta ve şiddetli seyreden olgular şeklinde ortaya çıkar.

Hafif seyreden olgularda; iştah azalması, rumen hareketlerinde azalma, süt veriminde

düşme, dışkıda renk ve kıvamında değişiklikler görülür. Orta dereceli olgularda,

hayvanda yem ve su tüketimi düşer. Süt veriminde ani azalmalar görülür.

Hayvanlarda devamlı yatma isteği, durgun ve isteksiz oluşu, inleme, sinirlilik ve diş

gıcırdatmaları gözlenir. Şiddetli olgularda ise, hayvanlar komaya girer ve yatar

vaziyet alırlar. Tedavi edilmediğinde ölüm kaçınılmazdır.

         Asidozun önlenmesi, hayvanların düzenli olarak beslenmesine bağlıdır.

Rasyondaki kaba yem oranının hayvanların farklı fizyolojik durumlarına göre

belirlenmesi ve verilmesi gerekir. Genelde, rasyonda selüloz oranı yükseldikçe

asidozun görülme sıklığı azalır. Bu nedenle süt sığırlarının beslenmesinde rasyonda

en az % 18, besi sığırlarının beslenmesinde ise en az % 14 ham selüloz bulunması

gerekir. Ani yem değişikliklerinden kaçınılmalıdır. Hayvanlara kaba ve konsantre

(yoğun) yemlerin birlikte verilmesi veya yemlemenin ufak porsiyonlar halinde gün

boyu yapılması asidozis riskini azaltır.